Wat is voeden op verzoek? Eigenlijk heel simpel pas je je voedingspatroon aan op vraag en aanbod. Als je baby vraagt om te voeden, voed jij. Je kijkt naar je kind en je reageert daar op. Je leert zijn signalen steeds beter kennen. Doordat je voedt op verzoek, zal de melkproductie worden aangepast aan de behoeften van je baby.

Verwachtingen!?

Dit klinkt ontzettend mooi om te doen. Goed naar je baby kijken en voeden wanneer de kleine honger toont. Al is het maar voor een paar kleine slokjes, dat geeft dan niets. Of je baby drinkt zijn buikje helemaal vol.

Zo klonk het ook voor mij. Voeden op verzoek, dat wilde ik wel even gaan doen. Reageren op zijn behoeften. De kleine honger? Mama heeft de borst al klaar, aanleggen en voeden maar. Ongeacht hoe vaak of hoe weinig hij ook zou drinken. Het klonk allemaal zo mooi en magisch, zo op elkaar afgestemd en uiteindelijk op elkaar ingespeeld.

Met twee oudere kinderen, die ik heb gevoed volgens het drie-uur-schema, was dit een volledig nieuwe ervaring voor mij met bijkomende twijfels. Het drie-uur-schema lag mij achteraf totaal niet en om eerlijk te zijn, de baby ook niet. Dus voeden op verzoek sprak mij bij voorbaat al veel meer aan, veel natuurlijker, veel intuïtiever en in contact met elkaar. Ik had er uiteraard mijn ‘prachtige’ verwachtingen bij. Dat wil niet zeggen dat deze verwachtingen niet zijn uitgekomen en alles een flop was. Ik had simpelweg nog niet eerder deze weg bewandeld en die weg was een eyeopener.

Het prille begin

Want als je baby net geboren is, is alles nieuw. De kleine verlaat een vertrouwde warme omgeving en komt een hele nieuwe wereld binnen. Alles komt in één keer op de kleine af. Lichten, geluiden, ademhalen, etc. En dan lig jij ook nog eens klaar met je tepel bij zijn mond. Nog erger als de kraamzorg gaat ‘helpen’ met aanleggen. Alles moet zo snel mogelijk op gang komen.

Eh, nee hoor, dat hoeft niet. Ook je baby heeft tijd nodig om de prikkels te verwerken. Je hoeft geen tepel in zijn mond te stoppen. Hij gaat vanzelf op zoek. Die eerste signalen die jij als moeder oppikt dat hij wil gaan drinken. Dat is voeden op verzoek. Pas dan ga jij hem helpen om de tepel te vinden, pas dan ga je aanleggen, ga je voeden. Dit kan zo 15 min in beslag nemen, voordat hij de signalen afgeeft om te willen drinken. Geef hem de tijd om te wennen aan zijn nieuwe wereld en dring deze niet op. Dit is jullie eerste moment van afstemming.

Na dit eerste bijzondere moment volgen er nog heel heel heel veel meer. Daar was ik mij nog niet van bewust, hoeveel meer. De borstvoeding moet ‘goed’ op gang gaan komen. Deze moet zich gaan aanpassen aan de behoeften van je baby. Niet alleen de hoeveelheid, maar ook de frequentie. De allereerste 36 uur heb ik wel om het uur gevoed. Het waren geen grote hoeveelheden die werden gedronken. Het waren kleine beetjes elke keer. Het was best pittig. Ik had hazenslaapjes van 30-45 min tussen de voedingen door. Ja, ook in de nachten.

Ik was bereid om me hier bij neer te leggen. Ik plaagde mijn man dat we wel parallel onze levens zouden leiden, hij overdag, met de zorg voor de oudste twee en ik in de avonden en nachten met de jongste. Ik voedde nu eenmaal op verzoek en dit zou het plaatje dan wel zijn. Je baby vraagt, je levert. En als dat elk uur zou zijn, then so be it.

Aanpassen en afstemmen

Wat zat ik toch even verkeerd. Voeden op verzoek gaat om aanpassen en afstemmen. Dit was het prille begin. De voeding moest op gang komen en van goede samenstelling zijn. Logisch dat hij vaak om voeding kwam vragen. Het was nog in ontwikkeling en dat vroeg veel van ons beiden.

Na die 36 uur merkte ik verandering in mijn borsten. Lichte prikkelingen en lichte stuwing ontstond. Hij begon langer te slapen tussen de voedingen door. Ik begon hem te horen klokken bij het aanleggen. Het was magisch. Een prachtige overgang nadat mijn lichaam zich aanpaste op zijn behoeften.

Is dat een kwestie van de aanhouder wint?

Nee, zeker niet. Dit is hoe de natuur het bedoelt heeft. Hoe jij anticipeert op een baby die behoeften heeft.

Voeden op verzoek

Maar niemand heeft me dit ooit verteld. Hoe de weg verloopt van voeden op verzoek. Niemand heeft me verteld dat je er wat voor over moet hebben in het begin. Zelfs mijn moeder stuurde aan op meer tussenpozen. Ik ben zo trots op mezelf dat ik heb ontdekt dat voeden op verzoek echt kan en zo iets moois is.

Vooral omdat ik het met de eerste twee niet heb gedaan. Daar kwamen die schema’s bij aan te pas van elke drie uur. Desnoods je wekker maar zetten in de nacht, want je baby moet toch echt wel genoeg voeding binnen krijgen. En als de kleine honger heeft, even rekken met een speen, dan zit je weer op die drie uur tussenpozen.

Nee, als ik toen het vertrouwen had in mezelf, zoals nu…

Maar goed, desondanks heb ik wel een prachtig vergelijk. Want door dat drie-uur-schema had ik voldoende stuwing. Ik stond onder de douche met dikke plakkaten. Het deed goed zeer. Ik wisselde af met koud en warm water om het wat weg te masseren. Mijn borsten waren ook erg groot. Vol met melk, maar niet naar behoefte, maar naar schema.

En nu? Nu heb ik wel wat stuwing, maar het is bij lange na niet wat ik had. Het prikkelt, maar zit nooit een te grote hoeveelheid in. Het is aangepast naar de behoefte van de kleine. De nachten worden langer. Voeding uit één borst kan al voldoende zijn voor een goede paar uur slaap.

Ja het begin was even vol twijfel. Twijfel of het zou verbeteren, twijfel of het schema toch niet handiger zou zijn geweest. Het was nieuw voor mij. En zo mooi en dankbaar voor het ontstane vertrouwen in mijn lichaam en de kleine.

Ook jij kan dit. Gewoon doen! Volg je baby. Leer de signalen (her)kennen. Leer elkaar kennen. Je lichaam kan het. Je lichaam zal zich gaan aanpassen en jullie zullen een prachtig eigen schema ontwikkelen over de tijd heen. In het begin zal dat zich settelen na een schema voor twee tot drie uur. Dat zijn acht tot twaalf voedingen per dag, en vaak nog wat meer. Blijf je laten leiden door je baby, ook al verschilt het van dag tot dag, vooral in het begin.

Typische signalen

Twijfel niet in het begin. Als je baby signalen afgeeft, ga je het rijtje af. Denk aan voeden, een boertje of gewoon een vieze luier. En herhaal je dit. Soms is het niet anders en huilt de baby gewoon even. Bedenk dan dat ook de baby zich aanpast aan de nieuwe wereld. Zijn darmen zijn hard aan het werk. Is alle meconium er al uit? Zitten er winden dwars? Het hoort er in het begin allemaal even bij. Let dan in ieder geval op dit soort typische hongersignalen voor als je wilt voeden:

  • zuigbewegingen met de lipjes
  • sabbelen op vingers of vuistje
  • bewegen van armen en benen (fladderen van de armen)
  • hoofdje draaien (zoekende met het mondje)
  • mondje gaat open als de lipjes worden aangeraakt
  • echt goed zuigen op je pink of speen, dus niet sabbelen
  • huilen

Die laatste is wel tricky. Je bent snel geneigd om een huilende baby te sussen met wat voeding. Dus je duwt je tepel naar binnen en wacht tot je baby hapt. Echter dat lukt vaak niet. Door het huilen gaat het tongetje naar boven en deze moet naar beneden liggen om goed te kunnen aanhappen. Probeer dus eerst je baby te kalmeren. Dit kan ook door je tepel aan te bieden, maar haal hem eruit voordat hij wil happen, zodat de tong naar beneden kan gaan liggen.

Leer elkaar kennen

Wij zijn erg geneigd om een baby van ons af te leggen. Zo snel mogelijk in het bedje leren slapen, dat is makkelijker voor als die later groter is. Echter bij voeden op verzoek is het belangrijk om juist bij elkaar in de buurt te zijn. Je nabijheid, je geur, je geluiden, je bewegingen en je ademhaling zullen je baby stimuleren om duidelijke signalen af te geven. Een handig hulpmiddel is een draagdoek, maar je kunt ook gewoon heerlijk met je baby op de bank zitten en een goed boek lezen terwijl de kleine slaapt. Voordeel is ook dat de temperatuur van de baby goed gereguleerd blijft door jouw lichaamswarmte. Vergeet niet dat je een baby echt niet kunt verwennen met knuffels en aandacht.

Wellicht kun je overwegen om de baby in dezelfde kamer te laten slapen zodat jij en je baby een harmonieuze slaapcyclus kunnen opbouwen. Te denken valt aan een co-sleeper. Lekker dicht bij jou en je hoeft niet constant je bed uit om je kind te halen voor een voeding. Tevens reageer jij veel beter op de baby als die dichtbij is, dan wanneer hij verder weg is. Na de voeding slapen jullie vaak allebei gemakkelijk weer in, mede onder invloed van borstvoedingshormonen.

Conclusie

Voeden op verzoek is naar mijn idee veel positiever dan een drie-uur-schema. Niet alleen levert het je meer op voor je eigen lichaam qua stuwingsproblemen, ook leer je veel beter en sneller je baby kennen. Je accepteert de ongemakken van het begin om het resultaat in de toekomst te mogen oogsten. Je baby zal rustiger zijn en jullie raken op elkaar ingespeeld. Heb je toch nog twijfels of vragen, kun je ze hier stellen. Ik kan ze beantwoorden op basis van mijn ervaring.