Bevallen is iets wat we tegenwoordig flink willen monitoren en uit handen geven. De ‘professionals’ weten het het allerbeste. Ze staan al klaar met de oxytocine druppels/spuit en vit. K voor na de geboorte van de kleine. Met vingers in je vagina wordt er gemeten hoe je ontsluiting al opschiet. En als het dan zover is wordt je gecoached voor het persen. Nee, bevallen vanuit eigen kracht is niet iets van deze tijd. Toch zie je een beweging ontstaan van moeders die het anders willen (dan wat ze hebben meegemaakt). Nog unieker zijn de aanstaande moeders die het voor de eerste keer allemaal al hebben uitgestippeld.
Ik besef maar al te goed dat dit niet alle situaties kan dekken en dat de medische wereld een wereld is waar ook levens worden gered. Waar ingerijpen noodzakelijk is wanneer het een kwestie van leven en dood betreft, niet omdat het moet ‘opschieten’. Nee, ik ben geen medicus. Ik werk niet in het ziekenhuis en ben geen verloskundige. Ik ben een moeder. Ik heb dus andere ervaringen dan de medici. Zij zien ook een andere kant van bevallen. Dat haalt niet weg dat jij wel mag en kan nadenken over je mogelijkheden, zoals bevallen vanuit eigen kracht, een hands-off bevalling.
De eerste keer
De eerste keer is alles zo nieuw. Tenminste zo ervaarde ik het. Ik wilde zelfs in het ziekenhuis bevallen en vooral die ‘zooi’ niet in mijn huis. Uiteindelijk ben ik thuis bevallen, omdat alles zo vlot verliep en het ziekenhuis geen optie meer was. Wat vond ik het achteraf fijn om thuis te zijn. Geen gedoe met een paar uur oude baby en autostoeltjes. Gewoon lekker thuis met z’n allen. Op mijn gemak wennen aan een gezinsleven.
Eigenlijk bereid je je dus voor op de komst van de kleine en laat je de bevalling je min of meer overkomen. Je gedijt op de adviezen uit je omgeving, de verloskundige en de statistieken. Dan heb je ook nog de kracht van sociale media, vooral de groepen. Ze praten je zelden moed en kracht in, maar zetten al snel een verloskundige als kapitein van hun schip.
Je leert hier…
De tweede keer
De vuurdoop van een eerste bevalling is achter de rug. De wens voor een tweede kind groeit en het lukt. Je verwacht gezinsuitbreiding. Met de ervaring van je eerste bevalling op zak, ga je wensen opstellen voor wat je nu echt anders zou willen.
Het werd voor mij niet zo’n grote wensenlijst. Ik stipte gewoon een paar dingen aan die mij aan het denken hebben gezet. Zoals de geboorte van de placenta. Ik wilde niet dat er op mijn buik werd gedrukt of aan de navelstreng werd getrokken, dat is allemaal zo pijnlijk. Ook de tweede werd een thuisbevalling en alles verliep prima. Mijn wensen waren gehonoreerd en we werden een gezin bestaande uit twee kinderen.
Je wensen worden specifieker….
De derde keer
Jaren later (en wijzer) groeide de wens voor een derde. De twee andere waren al flink gegroeid en zagen het wel zitten om een broertje thuis te hebben (wat als het een zusje zou worden?). Ik raakte zwanger en al snel begon ik na te denken over mijn bevalling. Vooral het idee dat dit de laatste zou kunnen zijn, deed mijn wensen oplaaien. Wat begon als een thuisbevalling op bed zonder druk op de placenta, breidde zich al snel uit tot een volledige hands-off bevalling in een bevalbad.
Ik wilde alles op alles zetten voor een bevalling in eigen kracht. Een bevalling waarbij ik het idee en gevoel zou hebben het helemaal zelf te hebben gedaan. Ik zei tegen alles ‘nee’ bij de verloskundige. Dat was wel even slikken voor hen en ze hadden enkel moeite met het ‘niet’ luisteren van het hartje. Ik legde uit dat alles ‘nee’ is in de basis, zodat er ruimte voor overleg en gesprek zou ontstaan. Daar zijn ze mee akkoord gegaan. Het hartje zou worden geluisterd in goed overleg.
Wat wil jij?
Bevalling in eigen kracht
Bij de derde heb ik dus alles op alles gezet een bevalling in eigen kracht. Hoe ziet dat er dan uit (voor mij), een bevalling in eigen kracht?
Ten eerste is er sprake van een hands-off bevalling. Je wordt niet getoucheerd en het hartje luisteren is zeer beperkt. Je vertrouwt daardoor veel meer op je eigen lichaam. Toucheren is aan de ene kant fijn als je te horen krijgt dat je al flink opschiet en zeer demotiverend als je te horen krijgt dat je na 5 uur slechts 3 cm ontsluiting hebt. Dan is het ‘niet weten’ stukken beter. Je vertrouwt op jel lichaam, de natuur dat alles gebeurt in het juiste tempo. De weeën gaan vanzelf over in persweeën om de kleine uk eruit te krijgen.
Ten tweede was het voor mij belangrijk om na te denken over handelingen omtrent de geboorte. Ik besloot om de verloskundige te bellen rond de laatste fase van mijn bevalling. Wanneer is dat? Dat is voor iedere vrouw weer anders en volledig afhankelijk van je eigen gevoel erbij. Voor mij was dat net nadat ik in het bevalbad stapte. Ik voelde mijn weeën veranderen en vond het toen wel tijd dat ze werd gebeld.
Andere handelingen omtrent de geboorte is de inzet van natuurlijke ondersteuning bij de bevalling. Al doe je dit met kruiden, massages, etc… Het maakt me niet uit. Als het maar geen medicatie betreft. Ik heb het hier over natuurlijke ondersteuning, alternatief. Medicatie is uiteraard nodig wanneer het nodig is, maar dat dat de natuurlijke ondersteuning niet teniet. Zelf deed ik het onder begeleiding van een klassiek homeopaat. Super als je het mij vraagt.
Tevens is mijn netwerk goud waard voor de ondersteuning tijdens een bevalling en heb ik daar mijn gedachten over laten gaan. Het is niet vanzelf sprekend, maar zo ontzettend waardevol. Zelf had ik mijn ouders (met hond) er alledrie de keren bij. Heerlijk dat je meer mensen hebt om op te steunen, dan alleen je partner. Mensen die je goed kennen. Geen vreemde handen die je verzorgen. De kleine omringt door liefde. Als dit intieme moment te delen met famlie niet passend is voor jou, kan een doula een goede overweging zijn.
Tot slot besloot ik waar ik wilde bevallen. Ik koos voor een bevalbad. Een ontzettend goede keuze, het was heerlijk. Gezien de aanwezigheid van mijn netwerk, besefte ik goed hoe waardevol deze aanwezigheid was. Mijn moeder ondersteunde mij bij het afdrogen, de badjas en de toiletgang. Geen vreemde als de kraamzorg die aan mij zat te plukken. De mannen leegden het bevalbad. Ik zou dat echt niet anders willen. Zelfs mijn kinderen hebben hun broertje (ja, het werd een broertje) geboren zien worden. Dat was een heel bijzonder ogenblik voor ze.
Bevallen in eigen kracht komt dus neer op het compleet vertrouwen van je eigen lichaam en je daaraan overgeven met gestelde randvoorwaarden t.a.v. de professionals. Ik vond het magisch om mijn lichaam op deze wijze te leren kennen. Alles ging prachtig in elkaar over. De persweeën duurden langer dan ik verwachtte en mijn lichaam loste dit zelf op door mij in te schakelen om mee te persen. Het was een prachtige gewaarwording van deze oerkracht om de kleine op de wereld te zetten. Een kleintje die ik zelf heb opgepakt uit het water van het bevalbad. Niemand anders dan ik. Dat voelde ontzettend krachtig.
De professionals waren zeer begripvol, en ook voor hen was het leerzaam om te zien wat de natuur prima heeft gedaan. Voor alles werd de tijd genomen. Ook de placenta. Na bijna een uur, was het tijd dat de placenta eruit zou komen. In plaats van dat de verloskundige op mijn buik zou gaan drukken en aan de navelstreng zou gaan trekken, ben ik op mijn knieën gegaan en heb licht aan de navelstreng getrokken. Binnen het uur liet hij los en heb ik zelf de placenta aangepakt.
Dit alles is voor mij bevallen in eigen kracht!
Het gouden uurtje
Belangrijk is het gouden uurtje voor jouw en de baby na de bevalling. Zorg voor weinig licht, weinig geluiden, ofwel weinig prikkels. Laat de kleine lekker een uur bij je, huid op huid. Heerlijk knuffelen. Aanleggen wanneer de baby dit zelf aangeeft, ofwel naar de tepel gaat zoeken. Maak de baby niet schoon. Geen medische handelingen, tenzij noodzakelijk. Laat de navelstreng intact en aan de placenta.
Dit legt de basis tussen jou en de kleine. Ook helpt dit bij de stofwisseling en de samentrekking van de baarmoeder. Ademhaling en temperatuur blijven vaak stabiel. Grotere kans dat de moedermelk toeschiet. Al met al is het gouden uurtje voor jullie beiden essentieel, mits dit kan.
Is bevallen in eigen kracht voor iedereen?
Ow, wat zou ik graag willen zeggen dat het voor iedereen is weggelegd. Helaas wijst de praktijk anders uit. Eigenlijk wil ik je met mijn ervaring vertellen dat er altijd mogelijkheden zijn. Ik wil je bewust maken van wat kan en dat je je niet focust op de beperkingen. Is het je eerste? Verdiep je erin hoe je dat voor ogen ziet. Het is zo’n mooie start als je nu al voor ogen hebt wat je zou willen.
Ook als er sprake is van medisch ingrijpen, onderzoek de mogelijkheden. Speel niet met leven en dood, maar maak je bewust van het natuurlijke proces en probeer te handelen bij wat kan. Ontdek je eigen kracht.
Voorbereiding is het halve werk
Alles begint met vooronderzoek, wellicht de reden dat je dit allemaal hebt gelezen. Je bent nieuwsgierig. Je voelt dat je iets wilt, maar weet niet goed wat. Je bent aan het ontdekken, aan het voorbereiden.
Noteer je wensen. Bedenk een goed overzichtelijk bevalplan of gebruik deze als concept. Zorg dat je voor jezelf voor ogen hebt wat voor sfeer je wilt creëren tijdens de bevalling. Ik vond gedempt licht helemaal top met wat kaarsjes aan en rustige muziek (meditatie) op de achtergrond. Gordijnen dicht en in mijn eigen bubbel. Sfeer is zo belangrijk voor het proces. Je moet je er goed bij voelen.
Bedenk wat voor soort bevalling je voor ogen hebt. Waar wil je bevallen? Hoe zit het met medisch ingrijpen? Wat kan en wil de verloskundige? Blijf je bij deze verloskundige of zoek je naar een ander die wel aansluit bij je wensen? Wie zijn erbij? Fotograaf of doula? Wat wil je? Voor jezelf? De kleine? Lotusbevalling? Hoe wordt de navelstreng verbroken van de placenta?
Je hebt zoveel onderwerpen om even bij stil te staan en een keuze in te maken. Neem daar ook de tijd voor. Het is immers jouw bevalling, jouw lijf. Denk in mogelijkheden en zorg dat het professionele team en jij op één lijn zitten.
Jouw bevalling plannen
Ik hoop dat ik je met dit verhaal heb kunnen inspireren met de mogelijkheden die er ‘wel’ zijn. Dat je nieuwsgierig bent geworden naar wat allemaal kan en hoe jij het zou willen. Durf jij het aan om in eigen kracht te bevallen? Om je over te leveren aan de oerkrachten van het vrouwelijk lichaam? Te vertrouwen op jezelf?
Check dan vooral deze onderwerpen om het voor jezelf helder te krijgen wat je wensen zijn en hoe je daar invulling aan geeft:
- bevalplan met symbolen
- sfeer tijdens de bevalling (muziek, licht en kaarsen)
- ondersteunend netwerk (familie en/of doula)
- hands-off of begeleid/gecoached
- medicatie of natuurlijke ondersteuning (homeopathie, kruiden, massages)
- placenta (hoelang wachten en hoe zelf helpen)
- invulling van het gouden uurtje
- wanneer bel je de professional (verloskundige en kraamzorg)